Παρασκευή 12 Μαρτίου 2010

Σμηνουργία η χαρά των μελισσών ο εφιάλτης των μελισσοκόμων.

 Φωτογραφία: Sozis Eftaxias

Κατά τους μήνες Απρίλιο Μάιο κι ενώ τα μελίσσια είναι στην μεγαλύτερη τους ανάπτυξη προκαλείτε συνωστισμός μέσα στην κυψέλη,
Χιλιάδες μέλισσες εκκολάπτονται κάθε μέρα και όλο και αυξάνει ο πληθυσμός της κυψέλης.
Ο διαθέσιμος χώρος στις κηρήθρες που χρειάζεται για να γεννά απερίσπαστη η βασίλισσα καταλαμβάνεται και στη θέση αυτή μπαίνει φρέσκο μελάκι και γύρες.
Τότε κι ενώ σχεδόν όλα απ έξω από την κυψέλη φαίνονται φυσιολογικά μέσα επικρατεί μεγάλος αναβρασμός.
Η απόφαση έχει παρθεί από τις εργάτριες και με τη συμμετοχή της βασίλισσας, γιατί αν και υπάρχει βασίλισσα μέσα στην κυψέλη η εξουσία ασκείτε από το λαό, η απόφαση αυτή όμως είναι κοινή.
Χτίζονται πολλά βασιλικά κελιά γίνονται και οι τελευταίες ετοιμασίες, η βασίλισσα ξεσηκώνει με το μελαγχολικό τραγούδι της το πλήθος και κάποια ηλιόλουστη ημέρα κατά προτίμηση μεσημέρι ένα θαυμαστό γεγονός συμβαίνει στην κυψέλη.
Μεγάλο μέρος του πληθυσμού συχνά το μεγαλύτερο μαζί με την παλαιά βασίλισσα του αναχωρεί, όλες μαζί πετάγονται έξω με πατείς σε πατώ, φέρνουν καμπόσες στροφές γύρω από το μελισσοκομείο έχοντας προηγουμένως γεμίσει καλά τη γούσα τους με μελί το οποίο θα τους χρειαστεί για το χτίσιμο των νέων τους κηρηθρών στο νέο τους σπίτι και τέλος κάθονται με μεγαλοπρέπεια σε κάποιο κοντινό δέντρο η όπου αλλού τους αρέσει.
Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται Σ Μ Η Ν Ο Υ Ρ Γ Ι Α.

Αν και για τον μελισσοκόμο δεν είναι και τόσο ευχάριστο γεγονός εν τούτης για τα μελισσάκια μοιάζει να είναι, κι αυτό το διαπιστώνει κανείς αν τις παρατηρήσει καλά.
Μοιάζουν να έχουν μεγάλη λαχτάρα για σμηνουργία και να την επιζητούν έντονα κι αυτό το στηρίζω στο ότι όταν το μελίσσι βγαίνει κατά χιλιάδες έξω από την κυψέλη και στριφογυρίζει με μεγαλοπρέπεια μέσα στο μελισσοκομείο μαζεύονται σε αυτό όλες οι εργάτριες που εκείνη την ώρα μπαινοβγαίνουν και στις υπόλοιπες κυψέλες.
Δηλαδή παρατάνε τη δική τους κυψέλη και πάνε κι αυτές με το σμήνος που φεύγει, είναι τόσο μεγάλος ο ζήλος που έχουν για να σμηνουργίσουν που βλέπεις ακόμα και συλλέκτριες που έρχονται από το λιβάδι εκείνη την ώρα φορτωμένες, έχοντας γύρες στα ποδιά τους να πηγαίνουν και να κάθονται κι αυτές εκεί που πάει ο όγκος του σμήνους και να δημιουργούν μια ζωντανή σφαίρα.
Κι αυτό είναι πολύ φυσικό να συμβαίνει και να τους αρέσει αφού η μέλισσα παραμένει ακόμα με τα άγρια ένστικτα της και δεν γνωρίζει άλλο τρόπο για την διαιώνιση του είδους της πέρα  από αυτόν. Αξίζει εδώ να πω πως 2-3 μέρες πριν την αναχώρηση του σμήνους και για 24 ώρες το 24ωρο η βασίλισσα τραγουδάει τρίζοντας τα φτερά της , με τον τρόπο αυτό ειδοποιεί το σμήνος ότι ήρθε η ώρα να φύγουν, είναι ένας ήχος ρυθμικός και μελαγχολικός, μοιάζει πολύ με την φωνή που βγάζουν οι κότες όταν τραγουδούν, και είναι σίγουρο σημάδι σμηνουργίας.
Άλλα σημάδια της σμηνουργίας είναι το γένι που κάνουν οι μέλισσες μπροστά στην έξοδο της κυψέλης τους καθώς και η μείωση της έντασης της εργασίας αν και τα τελευταία δεν είναι πάντα σημάδια σμηνουργίας.
Στον μελισσοκόμο όμως δεν αρέσει και τόσο το φαινόμενο της σμηνουργίας καθώς τον κάνει να τρέχει και να μην φτάνει, δεν του αρέσει όμως και για άλλους λόγους, ας πάμε να τους δούμε μαζί παρακάτω έναν προς έναν . . .
Κατ αρχήν ο μελισσοκόμος κάνει πολύ κόπο όλο το χειμώνα και την άνοιξη για να φτιάξει δυνατά μελίσσια τα οποία θα του εξασφαλίσουν μια καλή παράγωγη,.
Αν ένα μελίσσι σμηνουργίσει η ελπίδα για παραγωγή κάνει φτερά μαζί με το σμήνος αφού μόνο τα δυνατά μελίσσια είναι ικανά να αποδώσουν.
Άσε που από μια κυψέλη μπορεί να βγουν και τρία και τέσσερα και πέντε ακόμα σμήνη κι όπως καταλαβαίνετε αν πρώτα είχαμε ένα ασφυκτικό εικοσάρι μελίσσι υπάρχει περίπτωση μετά τη σμηνουργία να βρούμε ένα μελισσάκι 3-4 πλαισίων στην κυψέλη μας που κι αυτό είναι πιθανόν να μείνει κι ορφανό αν η νέα βασίλισσα του γίνει έδεσμα κανενός πουλιού κατά το γαμήλιο ταξίδι της.
Και φυσικά υπάρχει και περίπτωση το σμήνος να καθίσει σε δύσκολο σημείο και να μην μπορέσουμε να το πιάσουμε και να φύγει, η και να μην είμαστε καν εκεί την ώρα εκείνη και να το χάσουμε.
Τώρα ίσως βρεθεί κανένας νεαρός μελισσοκόμος και μας πει πως ακόμα κι έτσι τουλάχιστον θα αυξήσω τον αριθμό των σμηνών μου.
Η απάντηση είναι όχι.
Στη σύγχρονη μελισσοκομία δεν έχουν θέση τέτοιες λογικές.
Στη σύγχρονη μελισσοκομία ο μελισσοκόμος πρέπει να έχει τον απόλυτο έλεγχο των μελισσιών του για να μπορεί να έχει αυτά που επιθυμεί, πρέπει να έχει στόχο εξ αρχής πότε θα τρυγήσει, τι θα τρυγήσει, ποσό θα τρυγήσει και πότε θα αυξομειώσει τον αριθμό των σμηνών του.
Ακόμα θέλω να πω πως αν πιάσουμε ένα σμήνος από σμηνουργία τότε αυτό θα έχει μεγάλη τάση για σμηνουργία την επομένη άνοιξη λόγο της συνήθειας που φέρει να σμηνουργεί, ενώ όταν φτιάχνουμε μόνοι μας επιλεγμένες βασίλισσες άλλη εποχή που δε φέρουν τη συνήθεια αυτή τότε τα μελίσσια αυτά θα έχουν μικρή τάση για σμηνουργία.
Είναι πάντως κοινό μυστικό πως μελίσσια που προέρχονται από την φυσική διαιώνιση δηλαδή από σμηνουργία είναι ασύγκριτα ποιο εργατικά και παραγωγικά από τα μελίσσια που φτιάχνουμε εμείς με τεχνικές αυξήσεις.
Αν σας προκάλεσα ανησυχία η αν σας αύξησα λίγο τον λεγόμενο πυρετό της σμηνουργίας θα σας καθησυχάσω λέγοντας ότι ευτυχώς υπάρχουν πολλοί τρόποι καταστολής της σμηνουργίας.

Για να έχει όμως σασπένς το πράγμα και να σας κρατάω σε αγωνία αυτό είναι ένα θέμα που θα το συζητήσουμε μια άλλη φορά…

Basilis Ksesfiggis

Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010

Η ΚΥΨΕΛΗ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Για αμέτρητα χρονιά τα ακούραστα αυτά έντομα προσφέρουν στον άνθρωπο δύναμη ,υγεία, ευεξία, και ομορφιά .
Η ανεκτίμητη εμπειρική γνώση πολλών αιώνων για τις θεραπευτικές, τονωτικές, θρεπτικές και καλλωπιστικές ιδιότητες των παράγωγων της μέλισσας έχει ενταχθεί πλέων σε ένα σύνολο επιστημονικών δραστηριοτήτων που ονομάζεται μελισσοθεραπεία (Apotherapy) και μελετά συστηματικά τις άπειρες δυνατότητες συμβολής τους στη διατροφή και στην υγεία των ανθρώπων.
Τα παράγωγα της μέλισσας δεν είναι βέβαια φάρμακα και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ούτε τα ειδικά φάρμακα της κλασικής ιατρικής ούτε τα ομοιοπαθητικά. Μπορούν όμως να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και να περιορίσουν τυχών παρενέργειες.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ
Ο βασιλικός πολτός παράγεται από τις εργάτριες μέλισσες και χρησιμοποιείται σαν μοναδική τροφή της βασίλισσας της κυψέλης από την γέννηση ως τον θάνατο της. Περιέχει πολυάριθμες βιταμίνες, ανόργανα στοιχειά, σάκχαρα, αμινοξέα καθώς και 10-υδροξυ-2-δεκενοηκο οξύ.
Ο βασιλικός πολτός είναι προϊόν υψηλής βιολογικής αξίας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ανανεώνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, αυξάνει την αντοχή, την σεξουαλική δραστηριότητα, τη γονιμότητα, βελτιώνει τη φυσική κατάσταση των αθλουμένων και αναζωογονεί τους ηλικιωμένους.
Σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία έχει πιστωθεί ότι ο βασιλικός πολτός προσφέρει σημαντική βοήθεια και σε πολυάριθμες παθολογικές καταστάσεις όπως νευρασθένειες, αϋπνίες, σεξουαλικά προβλήματα, καρδιαγγειακές παθήσεις, δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες, δερματικές παθήσεις, σάκχαρο, αρθριτικά, ρευματισμούς, οφθαλμολογικές παθήσεις, καθυστέρηση ανάπτυξης, υπερκόπωση, ουρολοιμώξεις, υπέρταση, στομαχικές διαταραχές, κλιμακτήριο, αδυναμία-ατονία, άγχος.

ΠΡΟΠΟΛΗ ΜΕΛΙΣΣΩΝ
Πρόπολη είναι οι ρητίνες και τα βάλσαμα που συλλέγουν οι μέλισσες από τα δέντρα, τις αναμιγνύουν με μέλι και κερί , τις εμπλουτίζουν με ένζυμα και ιχνοστοιχεία και τις χρησιμοποιούν για την προστασία της κυψέλης από ζώα , έντομα και μικροοργανισμούς, καθώς και για την αποστείρωση των κελιών της κηρήθρας πρόπολη δεν επιτρέπει την πρόκληση δυσοσμιών και την ανάπτυξη μικροβίων.
Η πρόπολη είναι πραγματική πηγή υγείας, γνωστή από την αρχαιότητα. Τα τελευταία όμως χρονιά η επιστημονική έρευνα έχει αποσαφηνίσει πλήρως τις αξιόλογες αντιβιοτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντι μυκητιασικες και ανάλγητες ιδιότητες της, χάρη στις οποίες έχει βρει πλήθος εφαρμογών στη σύγχρονη υγιεινή, θεραπευτική και κοσμετολογία. Χρησιμοποιείται συμπληρωματικά σε λοιμώξεις του αναπνευστικού, φαρυγγίτιδες, ωτίτιδες, δερματίτιδες, αρθρίτιδες, εγκαύματα, δυσλειτουργίες του κυκλοφοριακού, προβλήματα , λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας, παθήσεις και φλεγμονές των οφθαλμών.
 ΓΥΡΗ ΜΕΛΙΣΣΩΝ
Οι μέλισσες συλλέγουν την γύρη από διάφορα είδη ανθέων, την επεξεργάζονται και την χρησιμοποιούν σαν πρωτεϊνική βάση της διατροφής τους. Η μεγάλη ποικιλία των φυτών από τα οποία προέρχεται καθιστά τη γύρη εξαιρετικά πλούσια πηγή δραστικών βιολογικών ουσιών. Περιέχει πρωτεΐνες, βιταμίνες, μεταλλικά άλατα, φλαβονοειδη, αμινοξέα, ανόργανα στοιχεία, ένζυμα και συνένζυμα.
Λόγω της συνύπαρξης, σε πυκνή συγκέντρωση, όλων αυτών των ουσιών , η γύρη είναι ένα άριστο διατροφικό συμπλήρωμα με αξιόλογες ευεργετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Προσφέρει άμεση ενίσχυση των δυνάμεων, βελτιωμένη πνευματική λειτουργία και ταχύτερη ανάπτυξη των ασθενικών παιδιών.
Βοηθά σημαντικά στην αντιμετώπιση ορισμένων ειδικών προβλημάτων υγείας (έλκος δωδεκαδακτύλου, προστάτης, ηπατικές διαταραχές, αναιμία, διαβήτης, αρτηριοσκλήρωση, ανορεξία).
Η φυσική μορφή της επεξεργασμένης από τις μέλισσες γύρης είναι κοκκώδης. Περιλαμβάνει συνήθως κόκκους διαφόρων χρωμάτων, ανάλογα με τα φυτά από τα οποία προέρχεται. Η γεύση της είναι βασικά υπόγλυκη, πολλές φορές όμως έχει αρκετά πικρούς τόνους.

ΜΕΛΙ
Οι μέλισσες μεταφέρουν στην κυψέλη το νέκταρ από τα άνθη και τους σακχαρους χυμούς (μελιτώματα) από τα φυτά και μετά από μια πολύπλοκη φυσικοχημική διαδικασία τα μετατρέπουν σε μέλι.
Το μέλι περιέχει υδατάνθρακες, οργανικά οξέα, πρωτεΐνες, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, ένζυμα και βιταμίνες. Η συμβολή του στην διατροφή και στη υγεία του ανθρώπου είναι ασύγκριτη : σαν τροφή ικανοποιεί άμεσα τις ενεργειακές αλλά και τις γευστικές ανάγκες του ανθρώπου χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα του σε σάκχαρα που αφομοιώνονται ταχύτατα από τον οργανισμό και βοηθούν άτομα που καταπονούνται από σωματική η πνευματική εργασία, παιδιά, ηλικιωμένους, ασθενείς, στην περίοδο της ανάρρωσης, εγκυμονούσες κλπ. Σαν φάρμακο, χάρη στο χαμηλό ph και στην υψηλή περιεκτικότητα του σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, αντιμετωπίζει αποτελεσματικά ένα ευρύ φάσμα παθογόνων μικροοργανισμών συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην πρόληψη και την θεραπεία πολλών ασθενειών. 
Chris Dalkos

Τετάρτη 10 Μαρτίου 2010

Η Βαρρόα και η καταπολέμιση της

Η Βαρρόα πείρε το όνομα της από τον Marcus Terentius Varro πρωτοεμφανίστηκε κάπου στην Σιγκαπούρη το 1951 και έφτασε στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Με την εμφάνιση της η βαρρόα εξαφάνισε σχεδόν το σύνολο της τότε μελισσοκομίας στην Ελλάδα αφού ουδείς γνώριζε το νέο εχθρό που στην αρχή την παρομοίαζαν ως το( μικρό καβούρι), φυσικά τότε χάθηκαν στο σύνολο τους και οι πολλές αυτόχθονες φυλές μελισσών που υπήρχαν ανά την Ελλάδα άλλα και τα άγρια μελίσσια που υπήρχαν πάντα έως τότε σε κουφάλες δέντρων και σε βράχους.
Το ακάρι αυτό πολλαπλασιάζεται και αναπτύσσεται αποκλειστικά στα κλειστά κελιά του γόνου, δείχνοντας προτίμηση στα κηφηνοκελιά, όπου μπορεί και γεννά περισσότερα αυγά (έως και 7), από τα οποία τελειοποιούνται ακόμη και τα μισά. Ο λόγος της προτίμησης είναι ότι τα κηφηνοκελιά είναι μεγαλύτερα και μένουν κλειστά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να διατηρείται περισσότερο το ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη της βαρρόα. Μέσα στα κελιά θα γίνει και η σύζευξη με τη βοήθεια του μοναδικού αρσενικού που υπάρχει και που πεθαίνει αμέσως μετά. Ο παρασιτισμός που ήδη υπάρχει μέσα στο κελί συνεχίζεται καθώς η βαρρόα προσκολλάται πάνω στο σώμα των ακμαίων μελισσών και τρέφεται με την αιμολέμφο.
Μερικοί τρόποι καταπολέμησης είναι οι… Εφαρμογή με σκόνη θυμόλης [5-methyl-2(1-methyl-ethyl)phenol]. Σε κάθε πλαίσιο σκονίζουμε 0,5gr θυμόλης αργά το φθινόπωρο. Τέσσερις εφαρμογές με μεσοδιάστημα δύο ημερών έφερε δραστική μείωση του πληθυσμού των ακάρεων. Ο ρυθμός με τον οποίο πέφτουν τα ακάρεα στο πάτωμα της κυψέλης είναι υψηλότερος τις πρώτες ώρες μετά από κάθε εφαρμογή.
Η εφαρμογή μυρμηκικού (φορμικού) οξέος είτε με τη μορφή ατμού (85gr ανά κυψέλη) είτε εμποτισμένο σε πλάκα από πεπιεσμένο ξύλο έδωσε πολύ καλά αποτελέσματα σε θερμοκρασίες 18-25οC. Καλύτερο στάδιο εφαρμογής θεωρείται αυτό κατά τη μετατροπή της λάρβας σε πούπα, 9-10 ημέρες μετά την εναπόθεση του αυγού. Ανάλογα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το οξαλικό οξύ, ενώ αν θέλαμε να αποφύγουμε την καυστικότητα των παραπάνω οξέων, ειδικά σε περιπτώσεις λάθος χειρισμών, αλλά με ελαφρώς μειωμένη αποτελεσματικότητα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε γαλακτικό οξύ, σε μία εφαρμογή, αφού η δεύτερη, σύμφωνα με έρευνες έχει ως αποτέλεσμα την εγκατάλειψη της κυψέλης από τις μέλισσες ( ψεκασμός 6-10ml διαλύματος 10% ανά πλαίσιο). Στην κατηγορία των οξέων θα πρέπει να αναφέρουμε και το κοινό ξύδι που εφαρμόζεται με απευθείας ψεκασμό στις μέλισσες, στα πλαίσια, στις κηρήθρες και στην κυψέλη. Η εφαρμογή γίνεται σε περίοδο που δεν έχουμε πολύ γόνο, γιατί το ξύδι εκτός από τα αυγά και τα ακμαία της βαρρόα σκοτώνει και τον γόνο ή ψεκάζουμε αφού πρώτα απομακρύνουμε τα πλαίσια με γόνο. Καλό είναι να επαναλάβουμε 2-3 φορές ανά 6 ημέρες.
Έχουν αναφερθεί επίσης αιθέρια έλαια από Eucalyptus sp.(Ευκάλυπτος), Matricaria chamomila (Χαμομήλι) και Mentha crispa (Μέντα), με υποκαπνισμούς για 15min κάθε 4 ημέρες και τα έλαια από Thymus vulgaris (Θυμάρι) και Salvia officinalis (Φασκομηλιά), είτε με ψεκασμό διαλυμάτων 2 και 0,5% είτε με 3-4 σταγόνες σε κάθε 1lt σιροπιού τροφοδοσίας. Στην κατηγορία των αιθέριων ελαίων θα πρέπει να αναφερθεί και το έτοιμο σκεύασμα σε χάπια με το εμπορικό όνομα ApiLife/VAR (74,1% θυμόλη, 16% ευκαλυπτέλαιο, 3,7% μενθόλη, 3,7% καμφορά, 2,5% βερμικουλίτης).
Ακόμα υπάρχουν και τα εγκεκριμένα χημικά φάρμακα
Το apistam με βάση τη δραστική ουσία fluvalinate (ταινίες)
Το barbarol με βάση το flumethrin (ταινίες)
Το folbex με βάση το bromoprobilate (ταινίες)
Το perizin με βάση το coumaphoς (υγρό)
To chek mite με βάση το coumaphos (ταινίες)
Το api quard αιθέρια έλαια (ζελέ)
Μη εγκεκριμένα:
Το asuntol με βάση το coumaphos (σκόνη)
Το mauric με βάση το fluvalinate (υγρό)
Το tak tik με βάση το amitraz (υγρό)

Για να καταλάβουμε καλύτερα τη δουλειά που κάνει το κάθε ένα φάρμακο όμως πρέπει να γνωρίζουμε και πως λειτουργεί.
Ας δούμε λοιπόν.
Το coumaphos οι μέλισσες το τρώνε, έτσι αυτό περνά στην αιμολέμφο τους από εκεί το παίρνει η βαρρόα αφού τις απομυζεί και ψοφάει.
Το fluvalinate και η amitraz είναι ακαρεοκτόνα επαφής, δηλαδή ακουμπούν πάνω στις ταινίες οι μέλισσες και κάποια στιγμή η ουσία πάει στην βαρρόα και την σκοτώνει.
Η θυμόλη δεν σκοτώνει απ ευθείας την βαρρόα αλλά της προκαλεί στειρότητα και σιγά σιγά χάνεται, ενώ το οξαλικό οξύ προκαλεί παραμόρφωση στο στόμα της βαρρόα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τραφεί και να πεθαίνει
Ας πάμε τώρα στις παρενέργειες των φαρμάκων.
Κατ αρχήν ακόμα κι αν ο όρος μη εγκεκριμένα φάρμακα μοιάζει κάπως περίεργος εν τούτης τα φάρμακα αυτά λειτούργησαν σαν από μηχανής θεός όταν η μελισσοκομία στην Ελλάδα καταστράφηκε λόγο της βαρρόα στις αρχές του 1980 .
Έχει αποδειχτεί στο χημείο πως μια λογική χρήση των φαρμάκων δεν αφήνει υπολείμματα στο μέλι, κι όταν λέμε λογική χρήση εννοούμε να γίνετε θεραπεία πάντα το χειμώνα Νοέμβριο Δεκέμβριο, το φάρμακο να μπαίνει πάντα στον εμβρυοθάλαμο, να μην μπαίνουν μεγάλες ποσότητες φαρμάκου στην κυψέλη και να βγαίνουν αυστηρά το λιγότερο 3 μήνες πριν τη συγκομιδή του μελιού.
Από όλα τα φάρμακα το coumaphos αφήνει για μεγαλύτερο χρόνο υπολείμματα στο μέλι κι έκτος αυτού βλάπτει και τις βασίλισσες κι έχει παρατηρηθεί πως οι βασίλισσες που βγαίνουν από κυψέλες που έχει χρησιμοποιηθεί το coumaphos είναι μικρότερες σε μέγεθος από τις άλλες.
Η θυμόλη κι αυτή επίσης αφήνει υπολείμματα και άσχημη οσμή στο μέλι αν δεν βγει εγκαίρως από την κυψέλη, κι ακόμα με δεδομένο ότι βλάπτει το αναπαραγωγικό σύστημα της βαρρόα όλο ένα και πληθαίνουν οι φωνές ότι κάνει ακριβώς το ίδιο και στις βασίλισσες, το μόνο που μένει είναι να μας το αποδείξει ο χρόνος.
Το οξαλικό οξύ όπως είπαμε προκαλεί βλάβη στο στόμα της βαρρόα, όμως μερικές φορές προκαλεί βλάβη και στο μελίσσι μας, το κάνει νωχελικό και ατονικό και συχνά το μελίσσι δεν παίρνει καν την τροφή της κυψέλης του για να τραφεί και ψοφάει.
Η amitraz είναι σχετικά η ποιο αθώα ουσία αφού διασπάτε εύκολα το αργότερο σε 28 ημέρες και φεύγει εντελώς από την κυψέλη και το μέλι.
Κλείνοντας θέλω να πω πως οι επιστήμονες προσπάθησαν επίμονα να φτιάξουν φυλές μελισσών ανθεκτικές στη βαρρόα αλλά μέχρι τώρα χωρίς αποτέλεσμα.
Είναι σίγουρο όμως πως σύντομα η βαρρόα θα αποτελέσει παρελθόν για τα μελίσσια μας αφού έρχονται πολύ ενθαρρυντικά νέα για ουσία οικολογική που έρχεται και θα δώσει τέλος στη βαρρόα.
Σίγουρο είναι όμως και ότι νέοι και ποιο δύσκολοι εχθροί θα εμφανιστούν γι αυτό καλό είναι να είμαστε σε εγρήγορση.
Ως τότε όμως καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι ο νούμερο 1 εχθρός έως τώρα είναι η βαρρόα, να θυμούμαστε τι έπαθαν οι μελισσοκόμοι που δεν μπόρεσαν να καταπολεμήσουν τη βαρρόα το 1981 και τέλος ότι τα άγρια μελίσσια εξαφανίστηκαν και δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν μόνα τους τη βαρρόα.
Τελειώνω θυμίζοντας πως η αμερικάνικη σηψηγονία εμφανίζεται σχεδόν πάντα σε κυψέλες που δεν έχει γίνει σωστή η καθόλου καταπολέμηση για βαρρόα κι αυτό γιατί ψοφάει ραγδαία πολύς γόνος, οι εργάτριες δεν προλαβαίνουν να τον καθαρίσουν κι έρχεται η σήψη.
Γι αυτό κρούω τον κώδωνα του κίνδυνου και σας υπενθυμίζω πως όλοι μα όλοι πρέπει να καταπολεμάμε τη βαρρόα με κάποιο τρόπο.
 
Basilis Ksesfiggis